-
İnternette bundan sonra ne yapmalı?-
Dijital Vatandaşlık: Hizmetlere ve Desteklere Çevrim içi Erişim
3.1 Yaşlılar İnterneti Ne İçin Kullanabilir?
• Güncel Kalma:Çevrim içi olmak, yaşlıların haberler ve güncel olaylara erişimini sağlar. Ayrıca televizyon şovlarını, filmleri ve müzikleri eğlence amacıyla yayınlayabilirler – bu da çevrim içi forumlarda veya Facebook gruplarında başkalarıyla paylaşabilecekleri ortak bir ilgi alanı yaratır.
• Kolay İletişim:İnternetin en büyük avantajlarından biri iletişimdir. Bu ağlar ağı sayesinde, yaşlılar uzaktan herhangi biriyle iletişim kurabilirler. Kablosuz sistemler veya fiziksel varlık gerekmeden insanlarla iletişim sağlanabilir. Birkaç saniye içinde, yaşlılar binlerce kilometre uzakta oturan birine bağlanabilir. Bu, mesafe arttıkça bile bağlantının kopmamasını sağlar.
• Öğrenme Kaynakları:Yaşlılar, internet aracılığıyla her an her konuda öğrenim yapabilirler. İnternetin bir diğer avantajı da budur. Bilgi edinmelerine yardımcı olacak birçok kaynak vardır. Bu kaynaklar arasında araştırma makaleleri, çevrim içi kurslar, videolar, eğitimler, SSS'ler, vaka çalışmaları vb. bulunmaktadır.
• Yaşam Tarzlarını Geliştirme:Nesnelerin İnterneti (IoT), insanların yaşamlarını daha kolay ve verimli hale getiren en iyi yeniliklerden biridir. Teknolojik yenilikler sayesinde manuel iş gücündeki çaba en aza indirilmiştir. Günümüzde, ışıkları açıp kapatmak veya merkezi ısıtmayı açmak için evde olmaya gerek yoktur; bu işlemler bir mobil cihazdan uzaktan yapılabilir.
• Bilişsel Sağlığı Koruma:Araştırmalar, zihinsel oyunlar ve bulmacalarla zihnini test eden kişilerin bilişsel gerileme ve demans gibi nörolojik sorunları azaltma şansını artırabileceğini gösteriyor. Tetris ve Solitaire gibi çevrim içi "beyin oyunları", hafızayı ve mekansal tanımayı geliştirmeye yardımcı olurken, Sudoku ve Satranç ileri planlama ve problem çözme becerilerini içerir. Zihni keskinleştiren diğer popüler oyunlar arasında Trivial Pursuit, Words with Friends, Mahjong ve Candy Crush bulunur. Bu gibi çevrim içi bulmacalar da hafızayı geliştirme ve stresi azaltma gibi bilişsel faydalar sağlar.
- Sosyalleşme:
İnternetin en yeni avantajlarından biri, sosyal ağ siteleri olarak tanımlanmıştır. Facebook, Linkedin, Instagram, Snapchat, TikTok ve diğerleri, topluluklar oluşturmaya yardımcı olmuştur. Aynı türde ilgi alanlarına sahip yaşlılar, bu platformlar aracılığıyla birbirleriyle bağlantı kurabilirler. İnsanların görüşlerini paylaşabilecekleri ve ifade edebilecekleri bu yeni sosyalleşme biçimidir (sosyal medya için Bölüm 2'ye bakın).
- Hareketliliği ve zindeliği korumak.
Yaşlıların düşme, yaralanma ve hastalıklara karşı korunmaları için ilk savunma hattı olarak egzersiz önerilmektedir. Egzersiz, özellikle artrit gibi kronik rahatsızlıkların yönetilmesinde önemlidir. YouTube gibi platformlardaki egzersiz uygulamaları veya videoları, yaşlılara evlerinden çıkmadan temel egzersizleri yapma konusunda rehberlik edebilir ve gün boyu hareketli kalmalarını sağlar.
- İlaç Takibi
Yaşlılar, günlük ilaçlarını takip etmelerine yardımcı olması için bir uygulama kullanabilir veya bakıcıları ilaç takibini yapabilir, böylece bir dozu kaçırma endişesinden kurtulabilirler. Apple cihazları için App Store veya Android cihazları için Google Play'den kendilerine uygun bir uygulama seçebilirler. Medisafe, yaşlılara ve bakıcılarına ilaç yönetimi konusunda yardımcı olabilecek bir uygulama örneğidir.
- Market alışverişi bir tıkla kapınızda.
Süpermarketler ve diğer perakende sağlayıcıların çoğu, temel ihtiyaçlar için online alışverişi kolaylaştırmıştır. Yaşlılar, haftalık alışverişlerini sipariş edebilir ve kısa sürede kapılarına teslim edilmesini sağlayabilirler. Bu, özellikle hareketlilik sorunları, ulaşım zorlukları yaşayan veya kalabalık ortamlardan kaçınmak isteyenler için kullanışlıdır.
- Sorunsuz randevular.
Yaşlılar ulaşım sıkıntısı çekiyorsa veya evden çıkmalarını engelleyen bir sağlık durumu varsa, çevrim içi olmak, doktorlarına tele sağlık yoluyla erişim sağlamalarına, ayrıca yasal, mali veya diğer profesyonel danışmanlıklara video konferans veya e-posta yoluyla ulaşmalarına olanak tanır. Banka veya sigorta işlemleri için uzun telefon kuyruklarından kaçınabilirler; ilgili kurumun uygulamasını indirerek ya da faturalarını online ödeyerek zamandan tasarruf edebilirler.
3.2 Daha Fazla Nesnelerin İnterneti (IoT) Hakkında
Yaşlılar muhtemelen her gün IoT cihazlarını kullanıyorlar. Aşağıdaki liste, yaşlıların aşina olabileceği birkaç IoT cihazını özetlemektedir:
3.2.1 Akıllı Ev Cihazları
• Akıllı TV'ler: Bu TV'ler, isteğe bağlı video ve müzik gibi içeriklere uygulamalar aracılığıyla erişmek için internete bağlanır. Bazı akıllı TV'ler ayrıca sesli veya hareketle tanıma özelliklerine sahiptir.
• Akıllı aydınlatma sistemleri: Bu sistemler uzaktan kontrol edilebilir ve özelleştirilebilir olmanın yanı sıra, odadaki kişileri algılayarak aydınlatmayı ihtiyaçlara göre ayarlayabilir. Akıllı ampuller ayrıca gün ışığına bağlı olarak kendilerini düzenleyebilir.
• Akıllı termostatlar: Google Nest gibi akıllı termostatlar, entegre Wi-Fi ile birlikte gelir ve kullanıcıların ev sıcaklıklarını uzaktan programlamasına, izlemelerine ve kontrol etmelerine olanak tanır. Bu cihazlar ayrıca ev sahiplerinin davranışlarını öğrenir ve maksimum konfor ve verimlilik sağlamak için ayarları otomatik olarak değiştirir. Akıllı termostatlar enerji kullanımını raporlayabilir ve filtrelerin değiştirilmesi gerektiğini hatırlatabilir.
• Akıllı kapı kilitleri ve garaj kapısı açıcılar: Ev sahipleri, ziyaretçilere erişim izni vermek veya reddetmek için akıllı kilitler ve garaj kapısı açıcılarını kullanabilirler. Akıllı kilitler ayrıca sakinlerin yaklaştığını algılayarak kapıları otomatik olarak açabilir.
• Akıllı mutfak aletleri: Samsung gibi markalar, çeşitli akıllı mutfak aletleri sunar. Bu aletler arasında, belirlenen bir saatte otomatik olarak taze kahve demleyen akıllı kahve makineleri; son kullanma tarihlerini izleyen, alışveriş listeleri oluşturan veya eldeki malzemelere dayalı tarifler öneren akıllı buzdolapları; yavaş pişiriciler ve ekmek kızartma makineleri; ve çamaşır odasında akıllı çamaşır makineleri ve kurutucular bulunur.
• Akıllı prizler: Bunlar, lambalar ve tavan vantilatörleri gibi basit ev cihazlarını uzaktan mobil uygulamalar ve Alexa gibi sesli asistanlar aracılığıyla kontrol edilebilir hale getirmek için duvar prizlerine bağlanır.
3.3 İnternetin Bazı Dezavantajları
• Siber ihlaller: İnternetin en büyük dezavantajlarından biri siber saldırı riskidir. Web siteleri, uygulamalar, e-postalar ve yazılımlar, internet üzerindeki her şey ihlallere karşı savunmasızdır. Siber saldırganlar sistemde bir açık bulabilir ve bilgileri çalmak için sisteme sızabilir. Bu nedenle internet üzerindeki bilgiler hırsızlığa karşı savunmasızdır.
• Mahremiyetin kaybı: Hükümetler bunu düzenlemek için yasalar yapmaya başlasa da internet tabanlı şirketler hâlâ kullanıcı bilgilerini alıp pazarlamacılara verme konusunda kötü bir üne sahiptir. Bu tarihsel olarak habersiz kullanıcıların izni olmadan yapılmış ve günümüzde daha az ölçüde de olsa yapılmaya devam edilmektedir.
• Sosyal medyanın etkisi: (Bkz. Modül 2) Sosyal medya, bireylerin mahremiyetinin kötüye gitmesine yol açan bir başka araç olmuştur.Potansiyel Çatışma Kaynakları
İnternet, istenen iletişimleri teşvik etmek için inanılmaz bir araç olsa da istenmeyen iletişimler için de çok kolay bir fırsat yaratır. İnternet öncesi dönemde, insanlar birbirlerine ne düşündüklerini yüz yüze söylemek zorundaydılar. Bu hem sosyal bir baskı hem de bir kontrol mekanizması anlamına geliyordu. Ancak internet aracılığıyla bu durum değişmiştir. Özellikle sosyal medya kullanıcısı anonim olduğunda, doğrudan caydırıcı bir etki olmadığı için bu tür iletişim daha yaygın hale gelir.
Sosyalleşme Eksikliği
İnternet, sosyal ağ siteleri aracılığıyla topluluklar inşa etmeye yardımcı olurken, gerçek hayat sosyalleşmesini sınırlamaktadır. Bu nedenle, insanlar on yıllar öncesine kıyasla insan ilişkileri kurmakta zorlanmaktadır.
Kimlik Hırsızlığı
Siber suçlular, kişisel bilgileri ve kimlik bilgilerini çalarak dolandırıcılık yaparlar. Kimlik hırsızlığı için suçlular, bilgilerinize yetkisiz ve yasadışı bir şekilde erişir. Bir kez kimlik bilgilerinizi ele geçirdiklerinde, bunları mal ve hizmet elde etmek için suç işlemek amacıyla kullanırlar. En kötü senaryoda, itibarınızı bile zedelemeye çalışabilirler.
Bağımlılık
Bu, internetin en büyük dezavantajlarından biridir. Zamanla, insanlar internete bağımlı hale gelmiştir. Özellikle gençler arasında, internet üzerinden oyun oynama veya sosyal medya kullanma alışkanlıkları artmıştır. Bazen sanal yaşamları, gerçek hayattan daha değerli hale gelir. Bu da sanal gerçekliği daha bağımlı hale getirir. İnternet erişimi olmadığında agresifleşen veya klinik depresyona giren pek çok kişi vardır.
Dikkat Süresinin Kısalması
İnternet üzerinden aşırı eğlence araçlarına erişimin olması, ortalama insan beyninin dikkat süresini azaltmıştır. Günümüzde insanlar, genellikle bir dakikadan daha kısa bir dikkat süresine sahiptir ve birkaç dakika içinde değişikliklere ihtiyaç duyarlar.
Siber Zorbalık
Siber zorbalık, çevrim içi bir taciz şeklidir. En yaygın olarak oyun ve sosyal medya platformlarında görülür. İnsanlar, siber zorbalık mağdurlarına aşağılayıcı veya nefret dolu yorumlar yaparak onları küçük düşürmeye çalışırlar.
Sahte Haberler ve Diğer Yanlış Bilgiler
İnternet, birincil bilgi kaynağı olarak kabul edilse de, bazı web siteleri yanlış ve değersiz bilgiler içerir. Bazen kullanıcılar, doğru bilgi ile yanlış bilgi arasında ayrım yapmakta zorlanabilirler. İnternet büyük ölçüde merkeziyetsiz olduğu için, ne tür bilgilerin yayımlandığı konusunda çok az kontrol veya hiçbir kalite kontrolü yoktur (başka bir deyişle, bir denetleyici yoktur). Bu, herhangi birinin herhangi bir şeyi söyleyebilmesi ve yanlış, eksik veya çarpıtılmış bilgilerin çok hızlı ve geniş çapta yayılabilmesi anlamına gelir.
Bugün, internet üzerinden yayılan saçmalıklara ve komplo teorilerine inanacak şekilde radikalleşen, beyinleri yıkanan ve manipüle edilen insanların olduğunu görüyoruz. Bunun üstesinden gelmek için hepimizin çok iyi medya okuryazarlık becerilerine sahip olmamız gerekiyor.
Toplumda Yeni Tabakalaşma
İnternetin getirdiği tüm avantajlar, yalnızca bazı insanlar için mümkün olduğunda olumsuz bir etki yaratabilir. Bu durum, interneti iyi kullanabilenler ile kullanamayanlar arasında yeni bir tür toplumsal tabakalaşma yaratır. Buna 'dijital uçurum' denir.
3.4 E-posta
E-posta (elektronik posta), internet üzerinden mesaj gönderip almanın bir yoludur. Geleneksel posta gibidir, ancak bazı önemli farkları vardır. Aşağıdaki infografiğe göz atın ve yaşlıların e-posta kullanarak nasıl fayda sağlayabileceğini düşünün:
Adres:
• Geleneksel Posta:
o Alıcının adı, sokak adresi, şehir, eyalet ya da il ve posta kodu kullanılır.
o Örnek format:
Elena M. Casarosa
202 Cedar Lane
Raleigh, NC 27601
• E-posta:
o Kullanıcı adı, "@" sembolü ve e-posta sağlayıcısının alan adıyla standart bir formatta yazılır.
o Kullanıcı adları genellikle sayılar veya ismin kısaltılmış versiyonlarını içerebilir.
o Örnek:
emcasarosa82@gmail.com
Teslimat:
• Geleneksel Posta:
o Zarf içinde ya da paket olarak posta taşıyıcısı tarafından bir eve veya posta kutusuna teslim edilir.
• E-posta:
o İnternet üzerinden elektronik olarak teslim edilir ve Gmail, Yahoo veya Outlook gibi bir e-posta hizmeti sağlayıcısının gelen kutusuna ulaşır.
Zaman:
• Geleneksel Posta:
o Teslimat, gönderilen yere bağlı olarak birkaç günden birkaç haftaya kadar sürebilir.
• E-posta:
o Genellikle anında veya birkaç dakika içinde teslim edilir.
Bu karşılaştırma, e-postanın hız, rahatlık ve verimlilik açısından geleneksel postaya göre modern dijital dünyada ne kadar avantajlı olduğunu vurgulamaktadır.
3.4.1 E-posta Avantajları
• Verimlilik araçları: E-posta genellikle takvim, adres defteri, anlık mesajlaşma ve daha fazlasıyla birlikte paketlenmiştir, bu da kullanım kolaylığı ve verimlilik sağlar.
• Web hizmetlerine erişim: Facebook gibi bir hesaba kaydolmak veya Amazon gibi hizmetlerden ürün sipariş etmek isterseniz, güvenli bir şekilde tanınabilmeniz ve iletişime geçilebilmeniz için bir e-posta adresine ihtiyacınız olacaktır.
• Kolay posta yönetimi: E-posta hizmeti sağlayıcıları, e-postalarınızı dosyalamanıza, etiketlemenize, önceliklendirmenize, bulmanıza, gruplamanıza ve filtrelemenize olanak tanıyan araçlar sunar. Yaşlılar, gereksiz veya istenmeyen e-postaları (spam) kolayca kontrol edebilirler.
• Gizlilik: E-postanız, şifrenizle korunan kişisel ve özel hesabınıza teslim edilir, bu da sadece sizin erişip e-postalarınızı görebileceğiniz anlamına gelir.
• Birden çok kişiyle iletişim: Bir e-postayı aynı anda birden fazla kişiye gönderebilir, böylece bir konuşmaya istediğiniz kadar az veya çok kişiyi dahil edebilirsiniz.
• Her yerden ve her zaman erişilebilir: Postalarınıza ulaşmak için evde olmanıza gerek yoktur. İnternet bağlantısı olan herhangi bir bilgisayar veya mobil cihazdan erişim sağlayabilirsiniz.
3.4.2 E-posta Adreslerini Anlama
E-posta almak için bir e-posta hesabına ve e-posta adresine ihtiyacınız olacak. Ayrıca, başkalarına e-posta göndermek isterseniz, onların e-posta adreslerine de ulaşmanız gerekecektir. E-posta adreslerini doğru yazmayı öğrenmek önemlidir, çünkü adresi tam olarak doğru girmezseniz e-postalarınız teslim edilmez veya yanlış kişiye ulaşabilir.
E-posta adresleri her zaman standart bir formatta yazılır ve kullanıcı adı, @ (at) sembolü ve e-posta sağlayıcısının alan adını içerir. Örnek: Firstname.Lastname@tus.ie
3.4.3 E-posta Sağlayıcıları Hakkında
Eskiden insanlar genellikle internet bağlantılarını sağlayan şirketlerden e-posta hesapları alırlardı. Örneğin, internet bağlantınızı AOL sağlıyorsa, AOL e-posta adresiniz olurdu. İrlanda'da buna örnek olarak @eircom.net gösterilebilir. Bu durum bazı kişiler için hâlâ geçerli olsa da, günümüzde ücretsiz web tabanlı e-posta hizmetleri (webmail olarak da bilinir) kullanmak giderek daha yaygın hale gelmiştir. Örneğin, Yahoo Mail. Bu hizmetleri, internet bağlantınızı kim sağlarsa sağlasın herkes kullanabilir.
3.4.4 Webmail Sağlayıcıları
Popüler webmail sağlayıcıları arasında Yahoo!, Microsoft'un Outlook.com'u (önceden Hotmail) ve Google'ın Gmail'i bulunmaktadır. Bu sağlayıcılar popülerdir çünkü internet bağlantısı olan herhangi bir yerden e-posta hesabınıza erişmenize olanak tanırlar. Ayrıca, webmail’e mobil cihazınızdan da erişebilirsiniz.
3.4.5 Diğer E-posta Sağlayıcıları ve Uygulamaları
Birçok insanın işyeri, okul veya organizasyon tarafından barındırılan bir e-posta adresi de vardır. Bu e-posta adresleri genellikle profesyonel amaçlar için kullanılır. Bir organizasyonun e-posta hizmetini kullanıyorsanız, size nasıl erişebileceğinizi göstereceklerdir. Barındırılan birçok web alan adı, .com ile bitmeyebilir. Organizasyona bağlı olarak, sağlayıcınızın alan adı .gov (devlet siteleri için), .edu (eğitim), .mil (askeriye için) veya .org (kar amacı gütmeyen kuruluşlar) gibi bir son ekle bitebilir.
3.5 Video Konferans ve Uygulamalar
3.5.1 Video Konferans Nedir? (Video Arama Olarak da Bilinir)
Video konferans, farklı konumlarda bulunan iki veya daha fazla kişinin ses ve görüntü aktarımı aracılığıyla gerçek zamanlı olarak iletişim kurmasını sağlayan bir teknolojidir. Geleneksel telefon görüşmelerine veya e-postalara bağımlı olmak yerine, video konferans katılımcıların birbirini görmesine ve duymasına olanak tanır, bu da daha etkileşimli ve katılımcı bir deneyim sunar.
3.5.2 Video Konferansın Önemi
Uzaktan çalışma ve dağıtılmış ekiplerin artışı, video konferansı her boyuttaki işletmeler için vazgeçilmez hale getirmiştir. Sanal toplantılar, webinarlar ve sunumlar düzenleyebilme yeteneği ile video konferans, iş birliğini ve verimliliği artırırken, seyahat ve yüz yüze görüşme gereksinimlerini azaltır.
Sanal sosyalleşme, yaşlılar için son derece faydalı olabilir çünkü:
• Yaşlı izolasyonunu önler, yaşlılar diğer yaş gruplarına göre daha fazla risk altında olabilir.
• Zayıflamış veya bağışıklık sistemi zayıf olan yaşlıların güvende ve sağlıklı kalmasını sağlar.
• Hareketlilik sorunları olan yaşlıların ulaşım ve diğer lojistik zorluklarla uğraşmadan evlerinin rahatlığında sosyalleşmesine olanak tanır.
• Yaşlıların yeni teknolojileri öğrenmelerine yardımcı olarak beyin sağlığını teşvik eder.
• Genel zihinsel sağlık ve refahı artırır.
3.5.3 Video Konferansın Faydaları
• Coğrafi engelleri ortadan kaldırır: Video konferans, yaşlıların nerede olurlarsa olsunlar başkalarıyla kolayca buluşmalarına olanak tanır ve aileleri ve arkadaşlarıyla aynı odadaymış gibi sohbet etmelerini sağlar.
• Yaşlılar için maliyet tasarrufu: Yüz yüze toplantıların yerini sanal toplantılar aldığında, yaşlılar seyahat, konaklama ve diğer ilgili masraflardan önemli miktarda zaman ve para tasarrufu sağlarlar.
• Çevresel faydalar: İklim değişikliği ve karbon emisyonlarıyla ilgili endişeler arttıkça, video konferans geleneksel seyahate daha sürdürülebilir bir alternatif sunar. Yolculuk ve uçuş ihtiyacını azaltarak, video konferans karbon ayak izini küçültmeye ve çevresel etkiyi minimize etmeye yardımcı olur.
• Günlük hayatı paylaşma: Yaşlı bir kişiyi ziyaret etmenin zorluklarından biri, onların günlük hayatınızı paylaşmamasıdır. Hafta boyunca neler yaptığınızı anlatabilir, hatta fotoğraflar gösterebilirsiniz, ancak bu, orada olmanın yerini tutmaz. Ancak, video aramalar bu durumu değiştirebilir. Bir dizüstü bilgisayar veya tablet ile mutfak masasında otururken büyükanneler ve büyükbabalar, çocuk partilerine katılabilir veya aile yemeklerindeki sohbetlere katılabilirler. Yemek hazırlığı sırasında tarifler veya fikirler paylaşılabilir ve yaşlılar ev ödevlerine bile yardımcı olabilir. Evden çıkmadan, bir büyükanne veya büyükbaba her şeye dahil olabilir ve bunu ayarlamak sadece bir an meselesidir.
• Farklı yerler deneyimlemek: Bir ekran, bir pencere gibi işlev görerek hareket edemeyen yaşlıların dünyayı video bağlantısı aracılığıyla görmesine olanak tanır. Evlerinin rahatlığında, yaşlılar çocukların favori hayvanlarını hayvanat bahçesinde, otelinizin havuzunu veya plajda güneşin batışını izleyebilirler. Hatta dışarı çıkamayan yaşlılar için yerel parkın ne kadar değiştiğini görmek bile ilginç olabilir.
• Gruplara katılma: Günümüzde hemen her şey için çevrim içi gruplar mevcuttur. Bazı gruplar, herkesin video uygulamaları aracılığıyla bağlandığı sanal toplantılar yapar. Bu, yerel bir grup, dini bir toplantı veya yaşlıların keyif alabileceği özel bir ilgi alanı olabilir – seçenekler sonsuzdur. Çevrim içi olmak ne kadar yakın veya uzak yaşarlarsa yaşasın herkesin katılabileceği anlamına gelir. Ortak bir ilgi alanıyla, sohbet etmek ve arkadaşlık kurmak kolaydır. Dışarı çıkamayanlar için bir gruba katılmak düşünülemez görünebilir ancak modern teknoloji benimsendiğinde ve keşfedildiğinde her şey mümkündür.
3.5.4 Video Konferansın Bileşenleri
Video konferans sistemlerinin temel bileşenlerini anlamak, sorunsuz iletişim ve iş birliği sağlamak için önemlidir.
• Kameralar ve mikrofonlar: Yüksek çözünürlüklü kameralar, toplantı katılımcılarının ve çevrenin video görüntülerini yakalar. Ses kalitesi, etkili iletişim için çok önemlidir. Dizüstü bilgisayarlardaki dahili mikrofonlar veya özel USB mikrofonlar sesleri net bir şekilde alır. Gelişmiş modeller, arka plan gürültüsünü ve yankıyı en aza indirmek için gürültü engelleme teknolojisini kullanır.
• Ekranlar ve hoparlörler: Ekranlar veya monitörler, toplantılar sırasında katılımcıların video görüntülerini ve paylaşılan içerikleri gösterir. Dizüstü bilgisayar ekranlarından büyük TV ekranlarına veya projektörlere kadar çeşitli seçenekler mevcuttur. Net ses çıkışı, toplantıdaki katılımcıların birbirlerini bozulmadan duyabilmesini sağlar.
• İnternet bağlantısı: Kesintisiz video ve ses iletimi için sabit bir internet bağlantısı gereklidir. Wi-Fi veya Ethernet bağlantıları kullanılırken, yeterli bant genişliği, toplantılar sırasında gecikme veya donma olmadan sorunsuz iletişim sağlar.
• Video konferans yazılımı: Video konferans araçları ve uygulamaları, sanal toplantıların bağlantısını, planlanmasını ve yönetilmesini kolaylaştırır. Zoom, Microsoft Teams, Google Meet ve daha az kullanılan Skype gibi popüler platformlar, iş birliğini artırmak için ekran paylaşımı, sohbet ve kayıt özellikleri gibi özellikler sunar.
3.6 Devletin Çevrim içi Hizmetleri
MyWelfare, İrlanda'daki sosyal hizmetlerin çevrim içi platformudur. Bu platform, yaşlılara geniş bir bilgi ve çevrim içi hizmet yelpazesine erişim sağlar. Bu hizmetler arasında ev yardımları, yakıt yardımları, emeklilik, gelir destekleri, bakıcılar için yardımlar, dul ve dullar için destekler, konut yardımları, tıbbi destekler (tıbbi ve GP ziyaret kartları dahil), halk sağlığı hemşireliği, ayak sağlığı, işitme ve diş hizmetleri, ev destek hizmetleri, vergi indirimleri ve muafiyetler, emeklilik tavsiyeleri ve sosyal yardım ödemeleri yer alır.
Emeklilik ve Yaşlılar
1. Fuel Allowance (Yakıt Yardımı): Yakıt yardımı, kış aylarında evinizi ısıtma maliyetlerine yardımcı olmak amacıyla yapılan bir ödemedir.
o Daha fazla bilgi için tıklayın (Find out more).
2. Household Benefits (Ev Yardımları): Ev giderlerini karşılamanıza yardımcı olan bir dizi yardımdan oluşan bir pakettir.
o Daha fazla bilgi için tıklayın (Find out more).
3. Benefit Payment for 65 year olds (65 Yaşındakiler İçin Yardım Ödemesi): 65 ile 66 yaşları arasında olup şu anda çalışmayan kişiler için yapılan bir ödemedir.
o Daha fazla bilgi için tıklayın (Find out more).
Bu hizmetler, İrlanda'da yaşlıların günlük yaşam masraflarını karşılamalarına yardımcı olmak için sağlanan sosyal yardımları kapsamaktadır.
Gelir Destekleri (Income Supports):
• Income supports for older people: Yaşlılar için gelir destekleri
• Working in retirement: Emeklilikte çalışma
Sosyal Sigorta Ödemeleri (Social Insurance Payments):
• State Pension (Contributory): Devlet Emekliliği (Katkıya Dayalı)
Gelir Durumuna Göre Ödemeler (Means-Tested Payments):
• State Pension (Non Contributory): Devlet Emekliliği (Katkısız)
• Habitual residence: Sürekli İkamet
Dul Kadınlar ve Erkekler (Widows and Widowers):
• Widow's, Widower's or Surviving Civil Partner's (Contributory) Pension: Dul Kadın, Dul Erkek veya Hayatta Kalan Medeni Partner için (Katkıya Dayalı) Emeklilik
• Widow's, Widower's or Surviving Civil Partner's (Non-Contributory) Pension: Dul Kadın, Dul Erkek veya Hayatta Kalan Medeni Partner için (Katkısız) Emeklilik
• Widowed or Surviving Civil Partner Grant: Dul veya Hayatta Kalan Medeni Partner Yardımı
Bakıcılar (Carers):
• Carer’s Benefit: Bakıcı Yardımı
• Carer’s Allowance: Bakıcı Ödeneği
Bu bilgiler, İrlanda'da yaşlılar için sunulan çeşitli gelir destekleri, dul ve dul erkekler için emeklilik yardımları, ve bakıcılar için sağlanan yardımlar ve ödenekleri kapsamaktadır.
Tıbbi (Medical):
• Medical card: Tıbbi kart
• GP visit card: Aile hekimi ziyaret kartı
• Long-Term Illness Scheme: Uzun Dönem Hastalık Programı
• Drugs Payment Scheme: İlaç Ödeme Programı
• Hospital charges: Hastane ücretleri
• Nursing Homes Support Scheme: Huzurevleri Destek Programı
Toplum Bakımı (Community Care):
• Public health nursing: Halk sağlığı hemşireliği
• Chiropody, hearing and dental services: Ayak bakımı, işitme ve diş hizmetleri
• Home Support Service: Ev Destek Hizmeti
Bu liste, İrlanda'daki sağlık ve toplum bakım hizmetlerine yönelik çeşitli program ve destekleri özetlemektedir.Vergi Kredileri ve İndirimler (Credits and Allowances):
• Older people's tax credits and reliefs: Yaşlılar için vergi kredileri ve indirimler
• Blind Person's Tax Credit: Görme engelli bireyler için vergi kredisi
• Dependent Relative Tax Credit: Bağımlı akrabalar için vergi kredisi
• Deeds of Covenant: Muvazaa belgeleri (resmi taahhüt belgeleri)
• Tax exemption and marginal relief: Vergi muafiyeti ve marjinal indirim
• DIRT: Mevduat faizlerinden alınan vergi
Konut (Housing):
• Rent relief (applies only to tenancies from before 8 December 2010): Kira yardımı (8 Aralık 2010'dan önceki kiralamalar için geçerlidir)
• Renting out a room in your own house: Evinizde bir odayı kiraya verme
Hastalık ve Tıbbi Masraflar (Illness and Medical Expenses):
• Medical expenses: Tıbbi masraflar
• Employing a carer: Bakıcı tutma
• Tax relief on nursing home fees: Huzurevi ücretlerinde vergi indirimi
Bu liste, İrlanda'daki vergi indirimleri ve konutla ilgili yardımlara ek olarak, hastalık ve tıbbi masraflar için sağlanan vergi kolaylıklarını özetlemektedir.
3.7 Çevrim içi Eğlence Hizmetleri (Yaşlılar İçin)
3.7.1 Sesli Kitaplar ve e-Kitaplar
Sesli kitaplar ve e-kitaplar, zaman geçirmek için harika bir yoldur. Okuma, rahatlatıcı ve eğlenceli olabilir ve yaşlandıkça zihni aktif tutmaya yardımcı olur. Ancak bazı yaşlılar için okuma, yaşlandıkça yeni zorluklar getirebilir, örneğin metni okumada güçlük çekmek ya da yeni kitaplar almak için sınırlı ulaşım imkanları. Neyse ki, e-kitaplar ve sesli kitaplar bu tür zorlukları hafifletebilir.
e-Kitaplar, dijital formata dönüştürülmüş kitaplar olup birçok cihazda okunabilir. Tabletler, akıllı telefonlar ve bilgisayarlar gibi modern cihazların çoğu, e-kitapları okumak için kullanılabilir. Hatta sadece e-kitap okumak için tasarlanmış e-Okuyucular (eReaders) bulunmaktadır.
e-Kitaplar çevrim içi olarak satın alınabilir veya yerel kütüphaneden ödünç alınabilir. Yaşlılar okumaktan keyif alıyor ancak yaşlandıkça daha az okumaya başladıklarını fark ediyorlarsa, e-kitapları denemeyi düşünebilirler. İşte e-kitapların sunduğu bazı avantajlar:
• E-kitapları okuyabileceğiniz çoğu cihaz, yazı tipi boyutunu büyütmenize olanak tanır, bu da e-kitapların okunmasını kolaylaştırır.
• Yaşlılar fiziksel kitaplar için yer bulma konusunda endişelenmek zorunda kalmazlar – giriş seviyesi bir e-Okuyucu bile yaklaşık 2.000 e-kitap depolayabilir. 2.000 kağıt kitabı evinizde saklamayı hayal edebilir misiniz?
• E-kitaplar, özellikle hafif bir tablet veya e-Okuyucuya sahiplerse, yaşlıların yanlarında kolayca taşıyabileceği bir formattır.
3.7.2 Müzik Yayın Hizmetleri
Müzik yayın hizmetleri, yaşlılara geniş bir müzik yelpazesine erişim sağlar. Tüm teknoloji gelişmelerine rağmen, birçok insan hala AM/FM radyosu dinlemeye devam ediyor. Ancak yıllar içinde, müzik yayın hizmetleri büyük bir popülerlik kazanmıştır. Çevrim içi müzik yayını, iki ana kategoriye ayrılabilir: çevrim içi radyo ve interaktif yayın.
3.7.3 Çevrim içi Radyo (veya İnternet Radyosu)
Bu, AM/FM radyosuna benzer şekilde çalışır: bir istasyon seçersiniz ve o istasyonda şarkılar çalınır. Çevrim içi radyolar genellikle çok geniş bir istasyon seçeneğine sahiptir, bu istasyonlar arasında normal radyonuzda bulabileceğiniz yerel istasyonlar da yer alabilir. Bazı çevrim içi radyo hizmetleri, şarkıları atlama veya podcast dinleme gibi ek özellikler de sunar.
Bu dijital eğlence araçları, yaşlılara hem rahatlama hem de zihinsel uyarım sağlar, ayrıca yeni teknolojilere adapte olmalarına yardımcı olabilir.
3.7.4 Etkileşimli Müzik Yayın Hizmetleri
Bu hizmetler, kullanıcılara dinlemek istedikleri şarkıları veya albümleri seçme imkanı tanır. Genellikle kullanıcıların en sevdikleri şarkılardan oluşan çalma listeleri oluşturmasına veya başkaları tarafından oluşturulan çalma listelerini dinlemesine olanak sağlarlar. Müzik yayın hizmetleri, ayrıca kullanıcıların dinlediği müziğe dayanarak yeni müzik önerileri yapmak için algoritmalar kullanır.
Etkileşimli müzik yayın hizmetlerinin en büyük isimlerinden bazıları şunlardır:
• Spotify
• Apple Music
• Amazon Music Unlimited
Bu tür hizmetler, yaşlılar için kişiselleştirilmiş müzik dinleme deneyimi sunarken, yeni müzikler keşfetmelerine de yardımcı olabilir.Müzik yayın hizmetlerine yönelmenin en büyük nedenlerinden biri, birçok albüm satın almak zorunda kalmadan geniş bir müzik yelpazesi dinleme imkanıdır. Müzikten keyif alan ancak günümüz radyolarında çalınan müziklerden hoşlanmayan yaşlılar için, müzik yayın hizmetleri kendi zevklerine daha uygun müziklere erişim sağlayabilir.
Ayrıca, özellikle farklı eğlence biçimleri arayan yaşlılar için, birçok müzik yayın hizmeti podcast'lere veya sesli kitaplara erişim sunar.
3.8 Podcast’ler
Podcast'ler hem eğlenceli hem de eğitici olabilir. Birçok müzik yayın hizmeti, çeşitli podcast'lere erişim sağlar. Podcast'ler, internet üzerinden indirilebilen dijital ses veya video dosyalarıdır ve genellikle bir dizi halinde sunulurlar. Müzik ve video yayın hizmetleri sayesinde insanların podcast'lere erişimi daha kolay hale geldiğinden, düzenli olarak podcast dinleyenlerin sayısında sürekli bir artış gözlemlenmektedir.
Eğer yaşlılar podcast'lerle çok fazla tanışık değillerse, ne kadar çeşitli türde podcast olduğunu öğrenince şaşırabilirler. Podcast türleri arasında şunlar yer alır: komedi, müzik, teknoloji, sağlık ve fitness, iş dünyası, haberler, politika, eğitim, belgeseller ve daha fazlası.
Yaşlılar, kullandıkları müzik yayın hizmetinde podcast'leri keşfederken genellikle türlere göre göz atabilirler. Ne tür bir podcast dinleyeceklerinden emin değillerse, uygulamaları genellikle en popüler veya şu anda "trend" olan podcast'leri gösterir. Bu, başlamak için harika bir yer olabilir.
Podcast'lerle ilgili en iyi şeylerden biri, bölümler halinde olmalarıdır. Bu da yaşlıların bir rutin oluşturmasına yardımcı olabilir ki bu, emeklilik sonrası önemli hale gelir. Örneğin, cumartesi sabahlarını bahçeyi biçip en sevdikleri podcast'in yeni bölümünü dinleyerek geçirebilirler.
Podcast'ler, yaşlıların ilgi alanlarına göre öğrenmeye, eğlenmeye ve zaman geçirmeye yönelik mükemmel bir araç olabilir.
3.9 Video Yayın Hizmetleri
Bu hizmetler, yaşlılara film ve TV şovlarına erişim sağlar.
• Netflix: Netflix'in en büyük avantajlarından biri, çapraz platform desteği ve yüksek kaliteli yayın sunmasıdır. Neredeyse her cihaz için bir uygulama veya akış imkanı vardır. Bu nedenle, hareket kabiliyeti kısıtlı olan yaşlılar, evdeki merdiven asansörüne binip televizyon izlemek için kat değiştirmek yerine, mobil telefonlarından veya iPad'lerinden izleyebilirler.
• Amazon Prime: Amazon Prime’ın video yayın hizmeti, ABD'de ve İngiltere'de farklılık göstermektedir, ancak Netflix gibi abonelik tabanlı bir hizmet sunar. Kullanıcılar, video akış hizmeti için aylık bir abonelik ödeyebilirken, yaşlılar Amazon Prime’ın bir parçası olarak bu hizmeti alabilirler. Bu hizmet, ücretsiz ertesi gün teslimat gibi çeşitli Amazon tabanlı teşvikler de sunar.
• Disney+: Video yayın hizmetleri açısından yeni sayılabilecek olan Disney+, artık köklü platformlarla rekabet etmektedir. Marvel Sinematik Evreni (MCU), Disney Channel, Pixar ve Fox içerikleri gibi geniş bir arşiv sunar. Ancak platformun geniş kitlelerin dikkatini çekmesinin ana nedenlerinden biri, yayınlandığında büyük başarı elde eden orijinal Star Wars dizisi The Mandalorian olmuştur. Ayrıca The Simpsons gibi klasik diziler ve diğer popüler Disney filmleri de bu platformda izlenebilir.
Bu video yayın hizmetleri, yaşlılara diledikleri zaman ve mekanda film ve dizi izleme imkanı sunarak, hem eğlenceli hem de erişilebilir bir seçenek haline gelir.Diğerleri- BBC iPlayer, NowTV, Rakuten TV, RTE Player
3.10 Video Oyunları
Video oyunları sadece çocuklar için değil – yaşlılar için de eğlencelidir! Birçok insan video oyunlarını çocukların veya genç yetişkinlerin bir hobisi olarak görür, ancak video oyunları yaşlı yetişkinler için de keyifli olabilir. Video oyunları, yaşlılar için sadece bir eğlence kaynağı değil, aynı zamanda beyinlerini aktif tutmalarına yardımcı olabilir. Ayrıca, video oyunları, yaşlıların diğer oyuncularla ve oyun topluluklarındaki bireylerle sosyal bağlantılar kurmalarına da yardımcı olabilir.
Yaşlılar, telefonlarına oyunlar indirebilir, bilgisayarlarında video oyunları oynayabilir veya PlayStation, Xbox ya da Nintendo Switch gibi bir video oyun konsolu satın alabilirler. Daha önce hiç video oyunu oynamamışlarsa, hangi tür oyunlardan hoşlanabileceklerini düşünebilirler. Bulmaca çözmeyi mi seviyorlar? Yoksa hızlı tempolu ve aksiyon dolu bir oyun mu istiyorlar? Birçok eski video oyunu, yeni cihazlar/konsollar için yeniden piyasaya sürüldü. Eğer yıllar önce zevk aldıkları bir oyun varsa, büyük ihtimalle o oyun hala mevcuttur.
Eğer yaşlılar nereden başlayacaklarını hiç bilmiyorlarsa, YouTube veya Google'da yaşlı oyunculara bakabilir ve diğer yaşlıların hangi video oyunlarını oynadığını görebilirler. Ayrıca, arkadaşlarına ve aile üyelerine video oyunları oynayıp oynamadıklarını ve başlangıç için kolay olan oyunlar hakkında önerileri olup olmadığını sorabilirler.
Video oyunları, yaşlılar için hem eğlenceli hem de beyin egzersizi ve sosyal bağlantı aracı olabilir, bu yüzden denemeye değer. Bakınız The Top 20 Easy Video Games for Seniors
3.11 Yaşlılar İçin Diğer Çevrim içi Eğlence Kaynakları
Yaşlılar, şehirlerindeki müze veya kütüphane web sitelerini ziyaret ederek çevrim içi sergi veya koleksiyonlara erişip erişemeyeceklerini görebilirler.
Çevrim içi Koleksiyonlar
Çeşitli ve canlı dijitalleştirilmiş koleksiyonlarımızı keşfetmek için çevrim içi kataloglarımızı ziyaret edin. Bu koleksiyonlar, araştırma ve eğlence için kullanılabilir ve herkes, her yerden istediği zaman erişebilir.
NLI'nin basılı, el yazması ve görsel koleksiyonlarını çevrim içi katalog üzerinden keşfedin.
Çevrim içi Sergiler
İrlanda Ulusal Kütüphanesi ile etkileyici bir kültürel deneyim yaşamak için orada olmanıza gerek yok.
3.12 Çevrim içi Alışveriş – Yaşlılar İçin Faydaları
İnternetten alışverişin yaşlılar için birçok avantajı vardır. Hem uygun fiyatlı ürünler bulmaktan hem de market alışverişinin kolaylığına kadar birçok fayda içerir:
• Kolaylık: Yaşlılar kalabalık mağazalardan ve uzun kuyruklardan kaçınabilir. Çevrim içi alışveriş sayesinde istedikleri zaman, gece gündüz evlerinin rahatlığında ve güvenliğinde alışveriş yapabilirler. Sipariş ettikleri ürün kapılarına kadar teslim edilir, bu da örneğin 12 kg'lık köpek maması gibi hacimli ürünler için büyük bir kolaylıktır.
• Para Tasarrufu: İnternetten alışveriş, uygun fiyatlı ürünler bulmak için harika bir yoldur çünkü yaşlılar birkaç mağazayı dakikalar içinde ziyaret edebilirler. Fiyatlar genellikle fiziksel mağazalara göre daha düşük olabilir.
• Karşılaştırmalı Alışveriş: Fiyatların yanı sıra, yaşlılar çevrim içi alışveriş yaparak renkleri, boyutları, çeşitleri ve kaliteyi birkaç dakika içinde kolayca karşılaştırabilirler. Arama motorlarına aradıkları ürünü yazmaları yeterlidir, böylece geniş bir seçenek yelpazesi ortaya çıkar.
• Müşteri Yorumları: Çevrim içi yorumlar, ürün ve hizmet hakkında insanların ne düşündüğünü görmek için değerli bir araçtır. Ayrıca, bir şirketin güvenilir olup olmadığını belirlemenin iyi bir yoludur.
• Zor Bulunan Ürünler: Çevrim içi alışveriş, yaşlıların bölgelerinde satılmayan ürünleri bulmalarına olanak tanır.
• Market Alışverişi: Tesco veya Dunnes Stores gibi mağazalar, yaşlılar için çevrim içi market alışverişini hızlı ve kolay hale getirir. Yaşlılar alışveriş listelerini çevrim içi olarak doldurabilir ve marketlerini kapılarına teslim ettirebilir ya da kendileri teslim alabilirler.
3.12.1 Çevrim içi Alışverişin Bazı Dezavantajları
• 'Dokunamama' Frustrasyonu: Ürünleri fiziksel olarak dokunamamak, çevrim içi alışverişin en büyük dezavantajlarından biridir.
• Kalite Belirsizliği: Ürün kalitesi konusunda belirsizlik, bazı tüketicilerin çevrim içi satın alımları hakkında her zaman emin olmamasına neden olabilir.
• Lojistik: Kargo ve iade işlemlerinde bazen zorluklar olabilir ve bu süreçler her zaman basit olmayabilir.
• Dijital Dolandırıcılık Tehdidi: E-ticaret dolandırıcılıklarının artmasıyla birlikte dijital dolandırıcılıklar büyük bir endişe haline gelmiştir ve birçok alışverişçi bunu çevrim içi alışverişin bir dezavantajı olarak görmektedir.
• Hayal Kırıklığı Yaratan Deneyimler: Alışveriş yapanlar, çevrim içi alışveriş deneyimlerinde hayal kırıklığı yaşadıklarını, özellikle de hemen satış desteğinin olmamasını ifade ederler.
Özetle, e-ticaretin başlıca dezavantajları üç grupta toplanabilir:
• Fiziksel Yokluk: Ürünlerle fiziksel olarak etkileşime geçememe endişeleri
• Lojistik Zorluklar: İade ve kargo süreçleriyle ilgili endişeler
• Sosyal, Çevresel ve Dolandırıcılık Kaygıları: Geri kalan endişeler bu çeşitli kategorilere yayılmaktadır.
3.12.2 Çevrim içi Alışveriş: Güvenliğinizi Yönetmek İçin Yapılması ve Yapılmaması Gerekenler
Verilerinizi güvende tutmak son derece önemlidir. Herkesin, dolandırıcılıktan ve kimlik hırsızlığından korunmak için iyi çevrim içi alışkanlıklar geliştirmesi gerekir. İşte yaşlılar için bazı temel güvenlik ipuçları:
• Güvenli şifreler oluşturun:
3.12.2 Çevrim içi Alışverişte Güvenliğinizi Yönetmek İçin İpuçları
Şifreniz, siber suçlulara karşı ilk savunma hattınızdır. Bu yüzden, doğum tarihiniz, isminiz, baş harfleriniz veya sokak adresiniz gibi kolay hatırlanabilir bilgileri şifre olarak asla kullanmamalısınız. Ayrıca “password” ya da “123456” gibi basit kombinasyonlardan da kaçının. Bunun yerine şu yöntemleri deneyebilirsiniz:
• Şifrenizi Güçlü Yapın: Kırılması zor bir şifre en az sekiz karakter uzunluğunda olmalı ve büyük-küçük harfler, sayılar ve #%@*(+) gibi sembollerin kombinasyonunu içermelidir. Ayrıca bu karakterleri bir arada kullanmak yerine dağıtın.
• Kendinize Özgü Yapın: Yalnızca sizin bilebileceğiniz bir şifre oluşturmayı deneyin. Örneğin, bir fobinizin şifreniz olması gibi: “&iH8teSpyders!” (Örümceklerden nefret ediyorum!)
• Her Hesap İçin Farklı Şifre Kullanın: Tüm çevrim içi hesaplarınız için aynı şifreyi kullanmak, siber hırsızların hepsine erişim sağlamasına yol açabilir.
• Şifrelerinizi Düzenli Olarak Değiştirin: Şifrenizi her birkaç ayda bir değiştirmek hatırlamayı zorlaştırabilir, ancak hackerların işini zorlaştırır. Ayrıca, bir veri ihlali duyduğunuzda veya şüpheli bir etkinlik fark ettiğinizde şifrenizi hemen değiştirin.
• Web Sitesinin Güvenli Olduğundan Emin Olun: Ödeme bilgilerinizi yalnızca adresi "https://" ile başlayan web sitelerine girin. “s” harfi güvenliği simgeler.
• Genel WiFi Ağlarından Kaçının: Yalnızca evinizdeki Wi-Fi ile çevrim içi alışveriş yapın. Kahve dükkanları veya havaalanlarındaki ücretsiz kablosuz ağlar, siber suçlular tarafından ihlal edilebilir.
• Halka Açık Bilgisayarlarda Alışverişten Kaçının: Kütüphane veya otel gibi yerlerdeki halka açık bilgisayarları kullanarak alışveriş yapmak iyi bir fikir olmayabilir. Hesabınızdan çıkış yapmayı unutabilir ve sonraki kullanıcı hesabınıza erişim sağlayabilir.
• Bilgisayarınızı veya Tabletinizi Güncel Tutun: İster PC ister Mac olsun, işletim sisteminizi güncel tutmak bilgilerinizin daha güvende olmasını sağlar.
• Hesap Ekstrelerinizi Kontrol Edin: Her ay kredi kartı ve banka hesap ekstrelerinizi kontrol edin ve izinsiz yapılan işlemler olup olmadığını gözden geçirin.
3.13 Çevrim içi Bankacılık
Çevrim içi ve mobil bankacılık, hesaplarınızı yönetmeyi kolay ve güvenli hale getirir. Nerede olursanız olun, anında bakiyenize, ödemelerinize ve harcama bildirimleri gibi diğer özelliklere erişebilirsiniz. Bu sayede, yaşlılar finanslarını kontrol altında tutarak gereksiz ücretlerin önüne geçebilirler.
3.13.1 Çevrim içi Bankacılığın Kullanım Alanları
Çevrim içi ve mobil bankacılık genellikle şunları yapmanıza olanak tanır:
• Mevduat, kredi kartı, ipotek, kredi ve yatırım hesaplarınızı görüntüleme
• Fatura ödeme ve diğer hesaplara para transferi yapma
• Doğrudan borçlandırma ve otomatik ödeme gibi düzenli ödemeleri başlatma veya iptal etme
• İşlemleri ve banka hesap ekstrelerini görüntüleme
• Hesap açma ve kapama, veya limitlerinizi ayarlama gibi değişiklik taleplerinde bulunma
• Kartınız kullanıldığında anında harcama bildirimleri ayarlama
• Kartları dondurma, yeni kart siparişi verme ve maksimum harcama ve nakit çekim limitleri belirleme3.13.2 Çevrim içi ve Mobil Bankacılık Nasıl Kurulur?
Yaşlılar, çevrim içi bankacılık hizmetlerine erişim sağlamak için kayıt olmalıdır. Genellikle bu kayıt işlemi çevrim içi olarak yapılabilir. En kolay yol, bankalarının ana sayfasına gitmek ve "kayıt ol" seçeneğini bulmaktır; ardından ekranda gösterilen adımları izlemeleri yeterlidir.
Mobil bankacılık için ise yaşlılar, cep telefonlarının uygulama mağazasından bankalarının mobil uygulamasını indirerek işlemi başlatabilirler. Uygulamayı indirdikten sonra, oturum açmak için kayıt bilgilerini girmeleri veya yeni bir hesap oluşturma sürecini takip etmeleri gerekir.Kayıt süreci bankadan bankaya farklılık gösterir, ancak genellikle birkaç güvenlik adımını tamamlamayı içerir. Bu adımlar şunlar olabilir:
• Cep telefonlarına gönderilen bir kurulum kodu
• Kendilerine posta yoluyla gönderilen bir şifre ve kayıt numarası
• Oturum açmak için kullanmaları gereken, kendilerine gönderilen bir kart okuyucu veya güvenlik cihazı
Kayıt işlemi tamamlandığında, yaşlılar ihtiyaç duyduklarında çevrim içi bankacılık sistemine giriş yapabilirler.
Eğer bu işlemleri kendi başlarına yapma konusunda kendilerini rahat hissetmiyorlarsa, yaşlılar bankalarından yardım alabilirler. Birçok banka, telefonla veya görüntülü arama yoluyla ücretsiz dijital dersler sunmaktadır. Bu dersler, çevrim içi bankacılığı güvenle kullanmalarına yardımcı olabilir.
3.13.3 Çevrim içi Hesabınızı Güvende Tutmak
Bankalar, çevrim içi hesaplarınızın güvenliğini sağlamak için birçok önlem alır. Bunlar arasında şifrelenmiş web siteleri kullanmak, otomatik oturum kapatma ve çok adımlı doğrulama süreçleri bulunur. Bu süreç, bildiğiniz bir şeyi (örneğin şifreniz) ve sahip olduğunuz bir şeyi (örneğin cep telefonunuz veya parmak iziniz) kullanarak çalışır.
Örneğin, yaşlılardan oturum açmadan veya ödeme yapmadan önce şunlar istenebilir:
• Kullanıcı adı ve şifrelerini girmeleri,
• Cihazlarına gönderilen bir kodu onaylamaları,
• Yüz tanıma veya parmak izi okuyucusu kullanmaları.
Ayrıca, hesaplarına anında erişim sağlamak, yaşlıların şüpheli bir faaliyeti hızlıca fark etmelerine yardımcı olabilir, özellikle kart kullanıldığında harcama bildirimleri ayarlamışlarsa.
Birçok çevrim içi bankacılık platformu, müşterilerin kaybolan veya çalınan kartlarını dondurmasına ve günlük harcama veya nakit çekim limitleri belirlemesine olanak tanır.
3.13.4 Yaşlıların Kendilerini Dolandırıcılıklardan Korumak İçin Yapabilecekleri
Teknoloji güvenlik önlemlerine sahip olsa da dolandırıcılar tarafından yürütülen birçok çevrim içi ve telefon dolandırıcılığı vardır. Bu dolandırıcılıkların amacı, giriş bilgilerinizi veya diğer hassas bilgilerinizi paylaşmanızı sağlamak ve bu sayede hesaba erişim kazanmaktır.
Güvende kalmak için aşağıdaki kurallara uymanız gerekir:
• Kişisel bilgilerinizi, şifrelerinizi veya çevrim içi bankacılık giriş bilgilerinizi asla kimseyle paylaşmayın – bankanız sizden bu bilgileri asla telefonla, e-posta yoluyla veya mesajla istemez.
• Bankanızdan aradığını iddia eden birinden bir telefon aldıysanız, numaranın gerçek olup olmadığını kontrol etmek için bankanıza danışın.
• Bankanızdan geldiğini iddia eden e-postalara kişisel bilgilerinizi veya şifrelerinizi göndermeyin ve hiçbir bağlantıya tıklamayın.
• Şüpheli bir mesaj aldıysanız yanıt vermeyin, yine önce bankanızla kontrol edin.
• Hesap özetinizi sık sık kontrol edin ve şüpheli bir etkinlik fark ederseniz bankanıza hemen bildirin.
• İzniniz olmadan hesabınızdan bir ödeme yapıldığını fark ederseniz, mümkün olan en kısa sürede bankanızla veya yapı kooperatifinizle iletişime geçerek geri ödeme talebinde bulunun.
• Hesaplarınıza erişirken güvenli bir Wi-Fi bağlantısı veya mobil veri kullanın – dolandırıcılar genel Wi-Fi’yi kullanarak bilgilerinizi çalabilirler.
• Çevrim içi bankacılık oturumunuzu her zaman kapattığınızdan emin olun.
-
Arka Plan Rengi
Font Face
Font Size
Text Colour